Περι-διαβάΖουμε:Η βιβλιοθεραπεία για παιδιά και η βιβλιοθεραπεία στην εκπαίδευση

”Θα ευχόμουν στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης πολλοί άνθρωποι να βρουν διέξοδο στα προβλήματά τους με αυτή τη διαχρονική μέθοδο (σημ. της βιβλιοθεραπείας) και να προβούν σε αναζήτηση λύσεων και στάσεων ζωής, όταν νιώθουν τη ζωή τους να καταρρέει”.

Η Δρ. Σμαράγδα Μανταδάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αναλύει τι είναι η βιβλιοθεραπεία για τα παιδιά αλλά και πώς εντάσσεται στην εκπαίδευση. Το παρακάτω άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από το parentbook.gr
«Με έτρωγε με τα μάτια του και όταν καμιά φορά η μοίρα αδικούσε κάποιον από
τους αγαπημένους του ήρωες, το έβλεπα από τον θυμό του κι απ ΄την
προσπάθειά του να μη βάλει τα κλάματα. Σε μερικές φορές έκοβε την αφήγηση
για να προλάβει την αντίρρησή του: μαμά, η βασιλοπούλα δε θα παντρευτεί αυτό
τον παλιοκάλφα κι αν ακόμη αυτός σκοτώσει το δράκο»
Αλληλογραφία του Γκαίτε με ένα παιδί

Στο βιβλίο αυτό η μητέρα του Γκαίτε διηγείται πώς έλεγε παραμύθια
στον μικρούλη Γιόχαν Βόλφκαγκ.

photo via

Η οπτική αυτή βιβλιοθεραπευτικής αφήγησης, όπως περιγράφεται στο παραπάνω απόσπασμα, είναι ιδιαίτερα σημαντική στα παιδιά, γι’ αυτό και η βιβλιοθεραπεία εξελίχθηκε ως διδακτική μέθοδος για παιδιά στα Πανεπιστήμια για την εκπαίδευση των δασκάλων, ως μέθοδος εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε βιβλιοθήκες και μουσεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου (1) έχει γράψει μία σειρά άρθρων για την αντιμετώπιση του θανάτου στο περιβάλλον των παιδιών, για παράδειγμα. Το Κέντρο Τέχνης και Ψυχοθεραπείας στην Αθήνα οργανώνει μαθήματα και σεμινάρια θεραπείας μέσα από την Τέχνη. Πολλοί ακουστικοί δίσκοι (CDs) μουσικής αναφέρονται για χρήση μουσικοθεραπείας, αλλά η βιβλιοθεραπεία έχει το πλεονέκτημα να μιλά κατευθείαν στη γλώσσα μας, να διαβάζεται από τα μάτια της ψυχής μας μέσα από ένα καλό λογοτεχνικό βιβλίο.

photo via

Η αξία της δημιουργικής ματιάς στη βιβλιοθεραπευτική χρήση των βιβλίων με τεχνικές στην εκπαίδευση όπως η ιδεοθύελλα, οι ανατροπές μύθων κ.ά. υπηρετούν την ανάγκη μας να βλέπουμε ότι η ζωή δεν είναι μονόδρομος, ότι υπάρχουν επιλογές και λύσεις, φτάνει να τις αναζητήσουμε και να τις τολμήσουμε, για να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή μας αλλά και την ίδια τη ζωή μας. Είναι σαφώς στο χέρι μας να την αλλάζουμε προς το καλύτερο με εναλλακτικές προσεγγίσεις της δημιουργικής γραφής και της ανάγνωσης βιβλίων, φθάνει να είμαστε εξοικειωμένοι με την ανάγνωση.

Στην κατεύθυνση αυτή, προτρέπω μάλιστα όσους είναι γονείς ή σχετίζονται με παιδιά να τους αφηγούνται ιστορίες (2) να ψάχνουν τις ιστορίες εκείνες που βοηθούν να νιώθεις καλύτερα, που είναι εμπνευσμένες από μία πένα αισοδοξίας και θετικής στάσης για τη ζωή. Κι αν ακόμη δεν βρουν ιστορίες που να βοηθούν τα παιδιά να λύσουν ένα πρόβλημα ή να βοηθούν να ξεπεραστεί ένας φόβος τους, να φτιάχνουν παρέα με τα παιδιά τους τις δικές τους ιστορίες και αργότερα να τα μάθουν να τις διαβάζουν, γιατί λειτουργούν λυτρωτικά.

Ο Bruno Bettelheim στο βιβλίο του Η Γοητεία των Παραμυθιών, που κυκλοφορεί στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Γλάρος, μιλά για το παραμύθι ως «ελιξίριο» της ψυχής και εξετάζει την ψυχαναλυτική προσέγγιση των κλασικών παραμυθιών και εξηγεί την επίδρασή τους ως μέσων παρηγοριάς για το παιδί. Χρειαζόμαστε πράγματι την Κοκκινοσκουφίτσα και τον Κακό Λύκο για να μάθουμε να επιβιώνουμε σε ένα σκληρό κόσμο; Μήπως τα παιδιά μας διδάσκουν τη Βιβλιοθεραπεία όταν εμείς οι μεγάλοι την έχουμε λησμονήσει;

Έχω γράψει δύο επιστημονικά βιβλία για την τέχνη της βιβλιοθεραπείας προσπαθώντας να θυμηθώ και να θυμίσω στους φοιτητές μου την αναγκαιότητα χρήσης των βιβλίων για τη βελτίωση της ζωής μας και δυο παραμύθια για παιδιά, για να δείξω πώς αυτό υλοποιείται σε παραμύθια για μικρούς αναγνώστες. Θα ευχόμουν στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης πολλοί άνθρωποι να βρουν διέξοδο στα προβλήματά τους με αυτή τη διαχρονική μέθοδο και να προβούν σε αναζήτηση λύσεων και στάσεων ζωής, όταν νιώθουν τη ζωή τους να καταρρέει.

photo via

Μέσα από αυτή την υπέροχη μέθοδο την οποία διδάσκουν συστηματικά στο εξωτερικό στο School of Life (3) στο Λονδίνο προσφέροντας σπουδές και βιωματικά σεμινάρια για ενήλικες, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν δεσμοί βιβλιοθεραπείας ανάμεσα στους συν αναγνώστες και στη χώρα μας.

Υπάρχουν κι άλλοι διεθνείς φορείς, οι οποίοι εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση και θα μπορούσαν να μας δώσουν ιδέες για το θέμα ή να μας βοηθήσουν να ενημερωθούμε για αυτό, όπως: National Federation for Bibliopoetry Therapy, N.Y., Brooklyn, Bibliotherapy Forum of the Associaion of Specialized and Cooperative Library Agencies, Journal of American Library Association, Bibliopoetry Round table, Institute for the Study of Bibliotherapy, Ohio Poetry Τherapy Center and Library κ.ά(3)

Σημειώσεις:

(1) Ανδρουτσοπούλου, Α., Η Βιβλιοθερπευτική Προσέγγιση της Joan Fassler:Βοηθώντας τα παιδιά να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα του θανάτου», περιοδικό Διαδρομές, Άνοιξη 1999, Μάρτιος-Απρίλιος, σς. 18-24.
Δες επίσης:
www.androutsopoulou.gr/index.files/Page561.htm και το βιβλίο : Ευστάθιος Δημητρόπουλος, Συμβουλευτική Προσανατολισμός, τ. Α΄, Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Ψυχολογία εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2002.

(2) Οι ακριβείς διευθύνσεις και πληροφορίες για τον κάθε φορέα βιβλιοθεραπείας όπως και θεματικός κατάλογος για παιδικά βιβλία κατάλληλα για βιβλιοθεραπεία στην Ελλάδα υπάρχουν στο : Σμαράγδα Παπαδοπούλου, Η Συναισθηματική Γλώσσα, Βιβλία που μιλούν σε μαθητές που σιωπούν, Αθήνα, 2004, εκδόσεις ΤΥΠΩΘΗΤΩ-ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΡΔΑΝΟΣ, (σς. 207-302). Για την αξιοποίηση της διδασκαλίας του γλωσσικού μαθήματος μέσα από τη μέθοδο της βιβλιοθεραπείας προσφέρονται επίσης στο εν λόγω βιβλίο χρήσιμες πληροφορίες και δραστηριότητες για εκπαιδευτικούς, όπως επίσης και στο βιβλίο: Σμαράγδα Μανταδάκη-Παπαδοπούλου, Η κοινωνιοσυναισθηματική διδασκαλία της Γλώσσας μέσα από το παιδικό ρεαλιστικό μυθιστόρημα, Ένα παράδειγμα με θεματική ενότητα «το διαζύγιο», Αθήνα, 2003, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

Βιογραφικά στοιχεία:
Η Σμαράγδα Παπαδοπούλου είναι συγγραφέας λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά και μυθιστορημάτων για ενήλικες (Σμαράγδα Μανταδάκη είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο της). Διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ως επίκουρη καθηγήτρια και με την ιδιότητα αυτή έχει εκδώσει επιστημονικά βιβλία για τη διδασκαλία της γλώσσας και της λογοτεχνίας, δύο εκ των οποίων αφορούν τη βιβλιοθεραπεία στην εκπαίδευση.


Πηγή άρθρου: http://parentbook.gr/

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *